اثر شیر سویا بر تغییرات هیستومورفومتریک مخچه ناشی از برداشت تخمدان در موش های صحرایی نوزاد

سویا محتوی مقدار زیادی ایزوفلاون ­می­باشد که از خانواده فیتواستروژن­هاست.  فیتواستروژن­ها مولکول­های مشتق شده از گیاه بوده و دارای فعالیت شبه استروژنی هستند. آن­ها دارای شباهت­های ساختاری با استروژن پستانداران می­باشند.  این تحقیق با هدف مطالعه اثر شیر سویا بر تغییرات هیستومورفومتریک مخچه ناشی از برداشت تخمدان در موش­های صحرایی نوزاد صورت گرفته است.  برای انجام این تحقیق تعداد 30 قطعه موش صحرایی ماده­ی یک روزه در شرایط استاندارد آزمایشگاهی نگهداری شدند.  در سن یک هفتگی به طور تصادفی تعداد 20 قطعه موش تحت عمل جراحی برداشت تخمدان (ovx) قرار گرفتند و 5 قطعه موش نیز به عنوان گروه شاهد (sham) جراحی شدند.  5 موش باقی­مانده به عنوان کنترل در نظر گرفته شدند.  سپس درمان سه گروه از موش­های ovx در 14 روزگی توسط شیر سویا به میزان ml/kg 75/0،ml/kg  5/1 و ml/kg 3 دو بار در روز انجام گرفت.  در پایان دو ماهگی، پس از خون­گیری و مرگ بدون درد، مخچه­ی تمامی موش­ها جدا و در فرمالین 10% قرار داده شد.  پس از پروسه­ی بافتی و رنگ­آمیزی متداول هماتوکسیلین - ائوزین، در زیر میکروسکوپ نوری هیستومورفومتریک مخچه شامل اندازه­گیری ضخامت لایه­های گرانولار، مولکولار و اندازه­ی سلول­های پورکینژ در ماده­ی خاکستری مخچه، شمارش سلول­ها در این لایه­ها، ضخامت ماده­ی سفید و مقایسه­ی نسبت ماده­ی خاکستری به ماده­ی سفید مخچه انجام گرفت.  با استناد به تحقیق حاضر می­توان گفت که کم شدن استروژن ناشی از برداشت تخمدان در موش­های صحرایی نوزاد موجب کاهش ضخامت و تعداد سلول­ها در بیشتر لایه­های مخچه می­گردد و با استفاده از شیر سویا (به میزان بالا) باعث افزایش غلظت سرمی 17-β استرادیول در خون شده که متعاقباً سبب افزایش ضخامت لایه و تعداد سلول­ها می­شود.  بنابراین شیر سویا می­تواند به عنوان منبع فیتواستروژن جانشین هورمون­های مصنوعی مد نظر قرار گیرد.